Monastery Agios Spyridon - Monastery Agios Spyridon

Το μοναδικό μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Σπυρίδωνα στην ελληνική επικράτεια, η προηγούμενη αδελφότητα βρίσκεται τώρα στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό στο Μέγα Δένδρο και η νέα αδελφότητα εργάζεται με πολύ φιλότιμο στην Μονή η οποία για χρόνια πολλά είχε ερημωθεί. Ο άγιος όμως τους δίνει χάρη και μεριμνά πάντοτε για το μοναστηριού του...

Κανένα άλλο από τα θρησκευτικά καθιδρύματα του Προμυρίου δεν βρήκε τέτοια απήχηση στη λαογραφική και ιστορική ζωή του χωριού, όσο το μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνα. Ήταν, μπορεί να πει κανείς, όσο ο προμυριώτης είχε στραμμένα τα μάτια του προς τον ουρανό, ένα γενικό προσκύνημα των κατοίκων όλου του νότιου Πηλίου, και πέρα από αυτό: κέντρο πνευματικής δραστηριότητας με τον γιο Σπυρίδωνα να γίνεται αντικείμενο θρύλων και παραδόσεων – τόσο διεγερτικά επέδρασε ο Άγιος στο λαϊκό αίσθημα. Η πνευματική προσφορά του χτίσματος επιβεβαιώνεται και από αυτή την περικοπή της γνωστής εργασίας του ιερομόναχου Ματθαίου Βατοπεδινού: «…το οποίον (μοναστήρι) τόσο στενά είναι συνδεδεμένο με την πνευματική ανάπτυξη Προμυρίου, και που τόσα πολλά οφείλει το ως άνω χωρίον εις το προαναφερθέν Μοναστήριον…» Ριζωμένο σε παντέρημο τόπο, κατάκορφα σε ένα προβούνι, κοντά μία ώρα δρόμος στα ΝΑ του Προμυρίου, κρατάει την γνώση χρόνων, από τότε που αναγέρθηκε. Πότε χτίστηκε; Κανείς δεν το ξέρει, κανείς ίσως δεν θα το μάθει ποτέ. Η μοναδική ενεπίγραφη πλάκα, εντοιχισμένη στα δεξιά της εισόδου περιβόλου ορίζει μόνο το χρόνο της ανακαίνισης: 1834. Γράφει συγκεκριμένα: «ΑΥΤΗ Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ ΗΤΙΣ ΥΠΟΚΕΙΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΧΩΡΑΝ ΠΡΟΜΥΡΙ ΕΝΕΓΕΡΘΕΙ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΔΙ’ ΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΕΞΟΔΩΝ ΣΠΟΥΔΗ ΔΕ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΜΥΡΙΩΤΩΝ / ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 20-1834». Μα το μοναστήρι προϋπήρχε. Το μαρτυρούν τμήματα παλιάς θεμελίωσης, που σώζονται ακόμα στην είσοδο έξω από τον περίβολο. Το κυρώνει η παράδοση και – το εγκυρότερο – το βεβαιώνουν: 1) Μια ενθύμηση που βρήκε σε ευαγγέλια του Άγιου Όρους και δημοσίευσε ο ιερομόναχος Γαβριήλ, αυτή: «Εις τους 1775 χρόνους ήλθαν εις την Μονή μας (του Γρηγορίου) η αφτάδελφοι του Κυρ Συνέσι από το Προμύρι, ήτι ο κατά πνεύμα και σάρκα αδελφός αυτού Παχόμιος Μοναχός Αχιλεύς». 2) Δύο αφιερωμένα κείμενα του 1811, που το ένα βρίσκεται στη μητρόπολη της Παναγίας στο Προμύρι και το άλλο σε έναν από τους χωριανούς. Από τα δύο αυτά χειρόγραφα πληροφορούμαστε πως κτήτορας του μοναστηριού ήταν ο «Χατζή Ιωάννης του ποτέ αλεξαδρί αλιόρι», που ανακαίνισε όπως υπογραμμίζει, την «παλαιά εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος». Πότε όμως, παρέλειψε να το σημειώσει. Πληροφορούμαστε ακόμα, πως αυτός ο Χατζή Ιωάννης με τη γυναίκα του Μονοβασιά και ο Ευστάθειος Σταμάτης με τη γυναίκα του τη Μυγδαλιά και τον ψυχογιό τους παπά – Νικόλα, αφιερώθηκαν στο μοναστήρι με όλα τους τα υπάρχοντα, για να ζήσουν και να πεθάνουν μέσα σε αυτό. Οι πέντε αυτοί ευσεβείς προμυριώτες αφήνουν στο τέλος και την κατάρα τους σε όποιον τολμήσει «να ζημιώσει και να φθείρει το μοναστήρι είτε μικρός είτε μεγάλος…». Το Μάη του 1993 το προμιριώτικο μοναστήρι ακολούθησε τη μαύρη μοίρα του Προμυρίου: Πυρπολήθηκε από τους Τούρκους του Αλιόπασα, που καταστρέψανε συθέμελα τούτο το χωριό, εξαιτίας της δράσης του προμιριώτη οπλαρχηγού Γιώργη Ζορμπά. Ήταν τότε εποχή που είχε φουντώσει, στεριά και θάλασσα η δράση του Ζορμπά, και οι μουσουλμάνοι πήραν μέτρα σκληρά. Αφού δεν μπόρεσαν να τον αφανίσουν, ξέσπασαν στη φτωχή πατρίδα του. Η πυρπόληση όμως του μοναστηριού δίνει περιθώρια υποψίας, ότι κάποιον εποικοδομητικό ρόλο θα έπαιζε και τούτο στην επανάσταση. Άμα δεν υπήρχε τέτοιο προηγούμενο, γιατί να το παραδώσουν στην φωτιά, μια και κανένα άλλο μοναστήρι του Πηλίου δεν είδε τέτοια τύχη τον καιρό του αγώνα; Δυστυχώς μαζί με το χτίσμα αφανίστηκαν, πέρα από τον εξοπλισμό του, όλα τα βιβλία και χειρόγραφα, που οπωσδήποτε θα διέθετε. Εδώ βρίσκεται, η εξήγηση της ανυπαρξίας βιβλίων, χειρογράφων και άλλων κειμηλίων του χτίσματος. Μοναδικό πάντως υλικό στοιχείο του παλιού είναι ένα τμήμα τείχους στην ανατολική πλευρά του περιβόλου. Το σημειώνει και ο Ματθαίος Βατοπεδινός στο βιβλιαράκι του, υπογραμμίζοντας - μάλιστα και την ατεκμηρίωτη μέχρι τώρα άποψη, ότι το μοναστήρι ιδρύθηκε από τους Κολυβάδες. Παρατηρεί δηλαδή: «Μετά την τέλεια απογύμνωση επακολούθησε το πυρ της καταστροφής και του ολέθρου, που δεν άφησε τίποτα όρθιο, παρά μόνο ο πίσω τείχος του ναού, τον αδιάψευστο μέχρι ημών αυτόν μάρτυρα…»Χτίσμα όμως με έντονη την ακτινοβολία του στο Προμύρι και τα λοιπά χωριά του

Ένα εξαιρετικό μοναστήρι μέσα στο πράσινο με ανδρική αδελφότητα πια. Ο δρόμος για 2 χλμ περίπου είναι χωματόδρομος αλλά φτάνεις κανονικά με συμβατικό αυτοκίνητο. Ο Γέροντας Χρυσόστομος και ο δόκιμος Παναγιώτης προσπαθούν να ζωντανέψουν τη Μόνη του Αγίου Σπυρίδωνα. Μέσα στη Μονή βρίσκεται και το παρεκκλήσι του Αγίου Παϊσίου... Την ευχή του Αγίου να έχουμε.